Λίγους μήνες πριν την αναγνώριση της Ποντιακής Γενοκτονίας, στα τέλη του 1993, κυκλοφόρησε ένας δίσκος με τη συνάντηση δυο θρύλων του λαϊκού και Ποντιακού τραγουδιού. Του Στέλιου Καζαντζίδη και του Χρύσανθου Θεοδωρίδη.
Ο Στέλιος Καζαντζίδης ποτέ δεν ξέχασε την πατρίδα του τον Πόντο
Τ’ αηδόνια του Πόντου
Λίγους μήνες πριν την αναγνώριση της Ποντιακής Γενοκτονίας, στα τέλη του 1993, κυκλοφόρησε ένας δίσκος στον οποίο συναντήθηκαν οι δύο θρύλοι του λαϊκού και Ποντιακού τραγουδιού. Ο Στέλιος Καζαντζίδης και ο Χρύσανθος Θεοδωρίδης.
Συνάντηση που υλοποιήθηκε μετά από μια ιδέα του γνωστού στιχουργού και μόνιμου συνεργάτη του Στέλιου Καζαντζίδη, εκείνη την εποχή, Λευτέρη Χαψιάδη. Ο δίσκος είχε τον τίτλο «Τ’ αηδόνια του Πόντου», κυκλοφόρησε από την MBI και ξεπέρασε τις 30.000 πωλήσεις.
Ο δίσκος με τίτλο «Τ’ αηδόνια του Πόντου», κυκλοφόρησε από την MBI και ξεπέρασε τις 30.000 πωλήσεις
Η επιμέλεια παραγωγής ήταν του Λευτέρη Χαψιάδη, ο οποίος στο εσώφυλλο του δίσκου σημειώνει:
«Πρώτη φορά χωρίς υπερβολή ένιωσα τέτοια συγκίνηση ακούγοντας τ’ αηδόνια του Πόντου, τον Στέλιο και τον Χρύσανθο να τραγουδούν μερικά από τα άγια των αγίων του Ποντιακού τραγουδιού.
Κοντά τους πολύτιμος βοηθός, ο πολυτάλαντος Χρήστος Χρυσανθόπουλος, άξιος λυράρης, τραγουδιστής, μα και φωτογράφος. Οι λυράρηδες Δημήτρης Κουγιουμτζίδης, Θόδωρος Βεροιώτης, Χαράλαμπος Κεμανατζίδης και μία σειρά αξιόλογων μουσικών δώσανε την ψυχή τους για τον δίσκο αυτό.
Τη δική μου μικρή προσφορά την αφιερώνω στη μνήμη του πατέρα μου Αλέξανδρου Χαψιάδη. Που έφυγε με το παράπονο που δεν μπόρεσε να ξαναδεί την αγαπημένη του Τραπεζούντα»
Στέλιος Καζαντζίδης – Χρύσανθος Θεοδωρίδης
Στα «Αηδόνια του Πόντου» ακούγονται τόσο παραδοσιακά όσο και νεότερα τραγούδια, γραμμένα με Ποντιακό λόγο και ήχο.
Στο «Οι δυ’ πα Στέλιο έζησαμ’» διακρίνεται η μελωδία που είχε χρησιμοποιήσει ο Καζαντζίδης το 1964 στο κουπλέ του τραγουδιού «Η χήρα». Της οποίας η ρίζα, έτσι κι αλλιώς αντλεί ζωογόνα στοιχεία από την Ποντιακή μουσική παράδοση. Τους στίχους έγραψε ο Χρύσανθος Θεοδωρίδης και αναφέρονται στη συνεργασία του με τον Στέλιο Καζαντζίδη.
Είναι γεγονός πως στην ενορχήστρωση του δίσκου χρησιμοποιήθηκαν πολλά στοιχεία από το σύγχρονο Ελληνικό τραγούδι, που ίσως να μη συνάδουν με τον κλασικό παραδοσιακό Ποντιακό ήχο.
Αυτό, όπως μας πληροφόρησε ο Λευτέρης Χαψιάδης, έγινε μετά από επιθυμία του Στέλιου Καζαντζίδη. Ο Χρύσανθος Θεοδωρίδης αρχικά, διαφωνούσε κάθετα! Ήθελε να χρησιμοποιήσουν μόνο τα απαραίτητα όργανα των Ποντιακών τραγουδιών. Τελικά όμως πείσθηκε.
Ο Στέλιος Καζαντζίδης, μεταξύ άλλων, είχε πει για τον δίσκο:
«Ήρθε η ώρα να ξεπληρώσω ένα μεγάλο χρέος απέναντι στην ιδιαίτερη Πατρίδα των γονιών μου, τον θρυλικό μα και ηρωικό και καταματωμένο ιστορικό Πόντο. Τον Πόντο τον ανάσπαλτον. Μια πατρίδα που δεν την έζησα ούτε καν τη γνώρισα, μα κατέθεσα όμως όλη τη λατρεία της ψυχής μου.
Μια πατρίδα που χάθηκε σ’ εκείνο το μεγάλο παζάρι ντροπής του αιώνα μας, όπου οι άνθρωποι χρησιμοποιήθηκαν σαν ανταλλάξιμο είδος. Θέλω ο δίσκος αυτός να είναι ένα μνημόσυνο στα θύματα εκείνης της θηριωδίας, αλλά και ένα μήνυμα στη σημερινή πολυτάραχη εποχή μας.
Θέλω ο δίσκος να είναι ένα μνημόσυνο στα θύματα εκείνης της θηριωδίας, αλλά και ένα μήνυμα στην σημερινή πολυτάραχη εποχή μας. Μακάρι να μπορούσα να κάνω κάτι περισσότερο. Θα ήταν μια λύτρωση…»
Ο Στέλιος Καζαντζίδης ποτέ δεν ξέχασε την πατρίδα του τον Πόντο και το χρέος του προς αυτήν. Για τον λόγο αυτό είχε πει επίσης:
«Οφείλω να ομολογήσω πως αν και Πόντιος κατά 50%, δεν υπήρξα μεγάλος λάτρης, ούτε ασχολήθηκα ιδιαίτερα με το είδος. Τουλάχιστον μέχρι τότε. Ο δίσκος αυτός έγινε η αφορμή, όχι για να εντρυφήσω, αλλά για να ασχοληθώ τουλάχιστον λίγο παραπάνω με τα τραγούδια της ρίζας μου»
Το Ποντιακό προσκλητήριο
Ο δίσκος «Τ’ αηδόνια του Πόντου» περιείχε το τραγούδι «Ποντιακό Προσκλητήριο» σε μουσική και στίχους Μάκη Ερημίτη. Με αυτό το τραγούδι, ο κορυφαίος Πόντιος καλλιτέχνης, Στέλιος Καζαντζίδης προτείνει αυτό που δεν τόλμησαν οι ραγιάδες πολιτικοί:
«Έπαρ υιέ μ’ τη σπάθιν σου Ποντιακόν κοντάρι
Δέβ’ ατουνού’ς και σκόρπισον
ως άνεμος τα φύλλα
Έπαρ υιέ μ’ τη σπάθιν σου»
Καλούσε δηλαδή τους Πόντιους να πάρουν το σπαθί, αποδεικνύοντας ότι αυτό είναι η μόνη δικαιοσύνη. Βλέπουμε λοιπόν ότι ο Στέλιος Καζαντζίδης υπήρξε όχι μόνο κορυφαίος τραγουδιστής, αλλά και κορυφαίος πατριώτης.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει…