Γιορτή μεγάλη η Κοίμηση της Θεοτόκου. Το Πάσχα του καλοκαιριού! Η μεγαλύτερη Θεομητορική γιορτή του έτους. Χαρά, γιορτή, πανηγύρι ο Δεκαπενταύγουστος.
Γιατί; Γιατί όλη αυτή η λαμπρότητα; Θάνατος είναι και ο θάνατος ήταν πάντα θλιβερό γεγονός.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου
Από τότε όμως που γεύθηκε τον θάνατο ο Υιός του Θεού, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός και Ανέστη εκ νεκρών, κατήργησε το θάνατο για όλο το ανθρώπινο γένος. Αφού ο Κύριος με το σταυρικό του θάνατο πάτησε και κατάργησε το θάνατο, ήταν φυσικό να ανεβάσει στους ουρανούς τη Μητέρα Του και να της χαρίσει τη δόξα της αιωνιότητας.
Όπως λένε τα τροπάρια της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο θάνατός Της προμνηστεύεται τη ζωή. Αυτή που γέννησε τη ζωή, έχει μεταβεί στη ζωή. Έτσι ο θάνατός της ονομάζεται «αθάνατος Κοίμησις». Με την Κοίμησή Της προπορεύτηκε στη δόξα που μας περιμένει.
Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και μια εκκλησία αφιερωμένη στη χάρη Της
Η Παναγιά η Μεγαλόχαρη, η Βρεφοκρατούσα, η Ελεούσα η Θαλασσινή, η Εκατονταπυλιανή, η Γιάτρισσα, η Μυρτιδιώτισσα, η Παναγία Σουμελά. Μα πάνω απ” όλα είναι η Παναγιά η Μάνα. Από τη μια άκρη της Ελλάδας στην άλλη, σε βουνά, πόλεις, χωριά και νησιά, κάποια Παναγιά παρηγορεί, εμψυχώνει και γαληνεύει όποιον της γυρεύει βοήθεια.
Δεκαπενταύγουστος στον Πόντο
Όπως στην Ελλάδα έτσι και στον Πόντο, η μεγαλύτερη γιορτή του Αυγούστου ήταν η Κοίμηση της Θεοτόκου. Η γιορτή της Παναγίας τον Δεκαπενταύγουστο.
Από την αρχή του Αυγούστου ξεκινούσε η νηστεία για τους Πόντιους, η οποία ολοκληρωνόταν στις 15 Αυγούστου. Φρόντιζαν επίσης να έχει τελειώσει ο θερισμός πριν από τη μεγάλη γιορτή της Παναγίας.
Σε πολλά χωριά υπήρχαν εκκλησίες και ξωκλήσια αφιερωμένα στην χάρη της Παναγίας. Το μεγαλύτερο όμως ήταν το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα. Όπου λάμβανε χώρα και το μεγάλο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου.
Την ημέρα αυτή οι πιστοί φορούσαν τα καλά τους ρούχα και πήγαιναν στις κατά τόπους εκκλησίες, προκειμένου να παρακολουθήσουν τη Θεία Λειτουργία. Κατόπιν, στα σπίτια τους, έστρωναν τα γιορτινά τραπέζια με τα Ποντιακά εδέσματα. Στο αποκορύφωμα της γιορτής, με συνοδεία της λύρας, του ζουρνά και άλλων μουσικών οργάνων, ξεκινούσε το ολοήμερο γλέντι.
Συνήθως, οι Πόντιοι επέλεγαν την ημέρα της Παναγίας για να τελέσουν αρραβώνες, γάμους και βαφτίσια
Ο αναπάντεχος ξεριζωμός, ερήμωσε μαζί με τον αλησμόνητο Πόντο και τη Βίγλα της Σουμελιώτισσας. Με την ανταλλαγή, τα ιερά κειμήλια παραχωρήθηκαν και το 1931 τα ξέθαψε και τα έφερε στην Ελλάδα, ο Αμβρόσιος ο Σουμελιώτης.
Η γιορτή μετά τον ξεριζωμό
Μετά τον ξεριζωμό των Ελλήνων του Πόντου, η πρώτη λειτουργία στην Παναγία Σουμελά της Τραπεζούντας τελέστηκε τον Δεκαπενταύγουστο του 2010. Η πρώτη εκείνη ιστορική Θεία Λειτουργία, 88 χρόνια μετά, έμεινε χαραγμένη στη μνήμη όσων την έζησαν.
88 χρόνια μετά, ακούστηκαν ξανά ψαλμωδίες στη μαρτυρική γη του Πόντου
Οι εργασίες συντήρησης στην Παναγία Σουμελά που επικαλούνται οι Τουρκικές Αρχές, δυστυχώς τελευταία στιγμή έγινε γνωστό ότι… δεν ολοκληρώθηκαν. Με αποτέλεσμα, ούτε και φέτος να πραγματοποιηθεί η Πατριαρχική Θεία Λειτουργία, ανήμερα τον Δεκαπενταύγουστο.
Όπως και να έχει, ας ενώσουμε τις προσευχές μας, ώστε η Θεοτόκος να μεσιτεύσει προς τον Υιον Της, υπέρ όλων μας.