Η περιβόητη Ελληνoτουρκική «διπλωματία των σεισμών» (τουρκικά: «Deprem Diplomasisi») ξεκίνησε μετά από τους διαδοχικούς σεισμούς που έπληξαν Τουρκία και Ελλάδα, το καλοκαίρι του 1999. Τα δυσάρεστα αυτά γεγονότα οδήγησαν τότε σε μια πολιτική αποκλιμάκωση.
Η «διπλωματία των σεισμών» οδήγησε τότε σε βελτίωση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων
Οι διαδοχικοί σεισμοί του 1999
- Στις 17 Αυγούστου 1999, στις 3:02 π.μ., η Τουρκία επλήγη από έναν πολύ μεγάλο σεισμό έντασης 7,6 Ρίχτερ, με επίκετρνο στις περιοχές Γκιολτσούκ και Αριφιγιέ στο Ανταπαζαρί. Η πληγείσα περιοχή ήταν η βιομηχανική πόλη του Ιζμίτ.
Ο επίσημος αριθμός των θυμάτων ήταν περίπου 17.000, αν και οι αριθμοί θα μπορούσαν να είναι πάνω από 35.000. Τριακόσιες χιλιάδες άνθρωποι έμειναν άστεγοι και το οικονομικό κόστος εκτιμήθηκε σε περίπου 3 δισεκατομμύρια δολάρια. Η μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, η Κωνσταντινούπολη, επλήγη επίσης, καθώς πολλά κτίρια υπέστησαν ζημιές και οδήγησαν σε θάνατο δεκάδες ανθρώπους.
Η Ελλάδα ήταν η πρώτη ξένη χώρα που έστειλε βοήθεια και υποστήριξη στη Τουρκία. Μέσα σε λίγες ώρες στάλθηκε μια ομάδα διάσωσης 24 ατόμων και δύο εκπαιδευμένους σκύλους διάσωσης.
Η Ελληνική ανταπόκριση στον σεισμό έλαβε ευρεία κάλυψη στην Τουρκία, με επικεφαλίδες εφημερίδων όπως: «Ώρα Φιλίας», «Φιλικά χέρια σε μαύρες μέρες», «Βοήθεια ρέει από τους γείτονες», «Δεν υπάρχει σημαία ή ιδεολογία στην ανθρωπιστική βοήθεια».
- Στις 7 Σεπτεμβρίου 1999, στις 2:56 μ.μ., ήταν σειρά της Αθήνας να πληγεί από έναν ισχυρό σεισμό μεγέθους 5,9 Ρίχτερ. Αυτή ήταν η πιο καταστροφική και δαπανηρή φυσική καταστροφή που έπληξε την Ελλάδα σε 20 χρόνια.
Ο σεισμός είχε πολύ ρηχό υπόκεντρο και κοντά στα βόρεια προάστια Άνω Λιόσια και Αχαρνές, μόλις 18 χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της Αθήνας. Συνολικά 143 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην καταστροφή, ενώ περισσότεροι από 12.000 τραυματίστηκαν.
Αυτή τη φορά, η Τουρκική πλευρά ανταπέδειξε την υποστήριξη. Η Τουρκική βοήθεια ήταν η πρώτη που έφτασε, με την πρώτη ομάδα διάσωσης 20 ατόμων να φτάνει στην τοποθεσία με στρατιωτικό αεροπλάνο εντός 13 ωρών μετά τον σεισμό. Ακολούθησε περισσότερη βοήθεια μέσα σε λίγες ώρες.
Μάλιστα οι τηλεφωνικές γραμμές στα Ελληνικά προξενεία και τη πρεσβεία της Ελλάδας στη Τουρκία είχαν μπλοκάρει από Τούρκους πολίτες. Οι οποίοι καλούσαν για να μάθουν εάν θα μπορούσαν να δωρίσουν αίμα για τους σεισμόπληκτους της Αθήνας.
Η «βελτίωση» στις διμερείς σχέσεις
Το 1999 η λεγόμενη «διπλωματία των σεισμών» προκάλεσε έκρηξη συμπάθειας και γενναιόδωρη βοήθεια από απλούς Έλληνες και Τούρκους και στις δύο περιπτώσεις. Τέτοιες πράξεις ενθαρρύνθηκαν από τις αρχές και εξέπληξαν πολλούς ξένους.
Προετοίμασαν το κοινό για σημαντική βελτίωση στις διμερείς σχέσεις, οι οποίες είχαν αμαυρωθεί από δεκαετίες αμοιβαίας εχθρότητας. Δυστυχώς οι κρίσεις είναι πάντα μία τραγική «ευκαιρία» για να ηρεμήσουν τα πνεύματα και να βελτιωθούν οι διμερείς σχέσεις.
Όλοι άρχισαν να μιλάνε εκ νέου για τη λεγόμενη «διπλωματία των σεισμών»
Έτσι και τώρα, μετά τους δύο φονικούς σεισμούς της Δευτέρας που έπληξαν Τουρκία και Συρία, «άνοιξαν» ξανά οι γραμμές ανάμεσα σε Άγκυρα και Αθήνα. Μπήκαν στην άκρη οι όποιες διαφορές, τη στιγμή αυτή που προέχει η αλληλεγγύη και η βοήθεια στον γείτονα.
Άκης Τσελέντης
Στην λεγόμενη «διπλωματία των σεισμών» και στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις αναφέρθηκε και ο σεισμολόγος κ. Άκης Τσελέντης, με ανάρτηση του στο Facebook:
«Όπως είθισται οι σεισμοί αυτοί είναι και μια ευκαιρία άσκησης διπλωματίας.
Δεν είναι βέβαια κανείς αφελής για να πιστέψει ότι μια «διπλωματία των σεισμών» θα επιλύσει τις ελληνοτουρκικές διαφορές, ούτε ότι θα κάμψει τον αναθεωρητισμό της Τουρκίας. Μπορεί όμως να αυξήσει την ήπια ισχύ της χώρας μας.
Η φύση «φώναξε» πως οι κυβερνήσεις μπορεί να «πλακώνονται» μεταξύ τους επειδή η μία πήρε μερικά αεροπλάνα περισσότερα από την άλλη. Μπορεί να χρησιμοποιούν την προαιώνια «έχθρα» για ψηφοθηρικούς λόγους, όμως όταν εκείνη αποφασίσει να χτυπήσει, όλοι είμαστε απέναντί της μικροί και ίσοι.
Στη μανία του Εγκέλαδου δεν υπάρχουν άλλα «όπλα» πέρα από ένα χέρι βοήθειας που θα δώσει ο Έλληνας στον Τούρκο και ο Τούρκος στον Έλληνα.
Σημαντική θα ήταν μια πρωτοβουλία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για έκτακτη οικονομική βοήθεια και προς τις δύο πληγείσες χώρες, Τουρκία και Συρία, για ένα ευρωπαϊκό σχέδιο ενίσχυσης της ανοικοδόμησης στις περιοχές που επλήγησαν.
Όλα αυτά τα βήματα θα μπορούσαν, να οδηγήσουν σε έναν συλλογικό μηχανισμό πολιτικής προστασίας για όλη την Ανατολική Μεσόγειο, όπου θα πρωτοστατούσε η Ελλάδα».